Aday Öğretmenin Hakları Nelerdir? (İzmirli Öğretmen Adayından İçsel Bir Günlük)
Benim gibi İzmir’de yaşayan, 25 yaşında ve “acaba bu yazıyı düzgün yazabiliyor muyum?” diye içten içe sürekli kaygı duyan bir adam için işin içine “aday öğretmen” girince işler biraz karmaşıklaşıyor. Ama neyse ki, bir şeyler yazmak her zaman bir çözüm oluyor. Şimdi, aday öğretmenlerin hakları konusunda derin düşüncelere dalmadan önce, biraz gülüp geçmek gerek, değil mi?
“Aday Öğretmen Olmak: Gözlemlerim ve Düşüncelerim”
Düşünsenize, henüz tam olarak “öğretmen” değilsiniz ama öğretmenlik yapıyorsunuz. Hani o öğretmen olarak karşınıza çıktığınızda “Bunlar bir gün öğretmen olacak mı ya?” diye düşünüyorsunuz. Evet, aday öğretmenlik öyle bir şey. Sürekli bir “bekleme odası” gibi. Bir tarafta öğrenciler, diğer tarafta eğitimci kimliğiniz. Ama ne yapalım? Çalışmanın ve öğrenmenin yolu bu.
Aday öğretmenler, bir nevi yetişme aşamasındaki oyuncular gibi. Bu yüzden haklarınız oldukça önemli. Zaten öğretmen olduktan sonra da “hakkınız” nedir ki? Bir düşünün, “Ama ben yıllardır bu sınıfta ders anlatıyorum!” dediğinizde, bazıları size sadece şaşkın bakar. İşte aday öğretmen olmanın hikayesi burada başlıyor.
Aday Öğretmenin Hakları Nelerdir? Klasik Olmayan Bir Bakış Açısı
1. Deneyim Kazanma Hakkı:
Aday öğretmenin haklarından birincisi, bence kesinlikle deneyim kazanmaktır. Çünkü nasıl öğretmen olunacağı sadece teoride değil, pratikte de anlaşılır. Bir gün öğrencilere bir soru sordunuz, sonra cevap beklerken bir sessizlik… O an, “Benim ne işim var burada?” diye düşündüğüm çok olmuştur. Ama sonuçta, bu hak, senin gelişmene olanak sağlar.
“Öğretmenlik zor, değil mi?”
Evet ama ben deneyim kazanıyorum.
Nasıl?
Yağmurda çişe çıkar gibi hızla anlatıyorsun. İşte bu da ‘deneyim’ diyorlar ya, o.
Gerçekten mi?
Aday öğretmenler için böyle tatlı diyaloglar çok sıradan ama aslında gelişim çok önemli. Bu hak, sizi bir adım daha ileri götürür. Ama unutmayın, deneyim kazanırken bol bol hata yaparak ilerlemeniz gerekiyor. Hatalarınız sizi asla yıldırmasın. Bir gün öğrencilerinize sınav sorusu hazırlarken bile hata yapabilirsiniz, mesela “Ya şimdi buraya şunu mu yazsam?” diye kara kara düşünürken.
2. Mentor Desteği Alma Hakkı:
Evet, her genç öğretmenin, daha deneyimli bir öğretmenden rehberlik alması gerek. Hangi durumda ne yapmanız gerektiğini bilmiyorsanız, adeta bir dağcının, zirveye tırmanırken rehberine ihtiyacı gibi bir şey bu. İzmir’de bir kafe düşünün, içeride çay içip iki laf etmeniz gereken bir mentora sahip olabilirsiniz. Yani bunu, rehberlik ve destek olarak düşünebilirsiniz.
Aday Öğretmen: Öğrencilere nasıl yaklaşmalıyım?
Mentor: Şu an yaklaşmanı bile gerektirmiyor. Önce onları gözlemle, sonra yavaşça yaklaş.
Ve sonra bir gün, öğrencilerinizin ne kadar çok soru sormaya başladığını fark edeceksiniz. Bunda mentorluk desteği çok işinize yarar.
3. Yasal Haklar ve Çalışma Şartları Hakkı:
Aday öğretmenin haklarından biri de çalışma şartlarının düzenli ve yasal olmasıdır. Bunu duyduğumda hemen aklıma İzmir’deki o “yılbaşı gibi” yoğun hafta sonu sınıf çalışmaları gelir. Evet, aday öğretmen, sabah erkenden okulda olmalısın ama hakların da korunmalı. Gerekli çalışma saatlerinin aşılmaması, öğrencilerle ilişkilerde profesyonellik gibi unsurlar, sizin de hakkınızdır.
Aday Öğretmen Olmanın Zorlukları: İçsel Çelişkiler ve Komik Anlar
Ama en büyük hak nedir biliyor musunuz? “Kendinize güvenmek.” Kafanızda ne kadar soru olsa da, ne kadar “acaba” varsa da, her gün biraz daha kendinize güvenmelisiniz. Bunu bir çay molasında, arkadaşlarınızla sohbet ederken de fark edersiniz. Şöyle bir şey:
Ben: “Aday öğretmen olmama rağmen, hala tam olarak ne yapmam gerektiğini bilmiyorum.”
Arkadaş: “Ama iyi gidiyorsun, sonuçta daha deneyimlisin, öğretmen oluyorsun.”
Ben: “Evet ama bazen… bazen sanki bir robot gibiyim.”
İçsel olarak, tüm bu sorular beni zorlamıyor değil ama bir şekilde geçiyor. Öyle ya da böyle, haklarınızı bilmek, kariyerinizin temellerini sağlam atmanıza yardımcı olur.
Sonuç Olarak: Aday Öğretmen, Her An Yeni Bir Başlangıç
Aday öğretmen olmanın zorlukları da var, tabii ki. Ama unutmayın, her zorluğun ardında bir ödül var. Tüm bu haklar, sizi eğitimin gerçek sahnesine hazırlamak için var. O yüzden öğretmenlik mesleğine adım atarken, her an öğrenmeye, gelişmeye ve hatalarınızla yüzleşmeye hazır olun. Sonuçta, öğretmen olmak bir meslek değil, bir yaşam biçimidir.
Ve unutmayın, aday öğretmenin hakları nelerdir? Gerçekten çok şey var.